Kto może zostać założycielem Fundacji Rodzinnej?
Aby zostać założycielem Fundacji Rodzinnej (fundatorem) należy spełnić kilka warunków oraz dokonać odpowiednich czynności. Osoba taka musi mieć status osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych. Co do zasady, fundacja rodzinna może być ustanowiona przez więcej niż jednego fundatora, przy czym warto podkreślić, że osoby te nie muszą być ze sobą spokrewnione, mogą być w relacji pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia, które przynajmniej przez 7 lat przed utworzeniem fundacji są członkami zarządu tej samej osoby prawnej lub tej samej spółki. Są to warunki niezbędne do utworzenia oraz prawidłowego funkcjonowania tej organizacji. Fundatorem będą mogły zostać także osoby fizyczne, których centrum interesów osobistych lub gospodarczych znajduje się poza granicami Polski, uprawnienie to przysługuje także cudzoziemcom.
Fundatorzy mają dużą swobodę w określeniu zasad zarządzania fundacją, a także jej funkcjonowania. Fundacja może być utworzona za życia fundatora w formie aktu założycielskiego składanego u notariusza lub po śmierci fundatora na mocy testamentu. Ustawa zawiera jednak ograniczenie stanowiące, że fundacja rodzinna ustanowiona w testamencie może mieć tylko jednego fundatora. Niewątpliwie wynika to z charakteru oświadczenia woli jakim jest testament oraz faktu iż może on zostać sporządzony tylko przez jedną osobę.
Ustawa o fundacji rodzinnej dopuszcza możliwość powierzenia w treści statutu innym osobom wykonywania praw i obowiązków fundatora, określając przy tym zakres tego powierzenia. Rozwiązanie to może mieć praktyczne zastosowanie w sytuacji ewentualnej niemożności realizacji niektórych zadań osobiście przez fundatora, np. z powodu choroby. Zaznaczyć należy jednak, że w przypadku wyznaczenia przez fundatora osób którym powierza on określone prawa oraz obowiązki, nie uzyskują one tym samym jego statusu – tj. nie stają się fundatorami. Wraz ze śmiercią fundatora wygasa jego funkcja, ponieważ ustawa nie przewiduje możliwości jej przeniesienia na następców prawnych.
Jak założyć Fundację rodzinną?
Aby założyć Fundację rodzinną należy:
1. złożyć oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie (oba dokumenty wymagają zachowania formy aktu notarialnego, stąd konieczność wizyty u notariusza).
2. ustalić statut:
- treść statutu ustala fundator;
- statut musi zostać sporządzony w formie aktu notarialnego, stąd każdorazowa zmiana treści statutu jest skuteczna dopiero z chwilą wpisu tej zmiany do rejestru fundacji rodzinnych (wpis konstytutywny);
- ustawa wprowadza wymogi, co do treści statutu; obligatoryjnie statut ma określać:
– nazwę, siedzibę oraz szczegółowy cel fundacji rodzinnej,
– beneficjenta lub sposób jego określenia i zakres przysługujących mu uprawnień,
– zasady powoływania i odwoływania oraz uprawnienia i obowiązki członków organów fundacji rodzinnej, a także zasady reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd albo przez inne organy fundacji rodzinnej w przypadkach wskazanych w ustawie,
– podmiot uprawniony do zatwierdzenia czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji,
– co najmniej jednego beneficjenta uprawnionego do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów,
– zasady zmiany statutu,
– przeznaczenie mienia fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu, w tym określenie beneficjenta uprawnionego do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej;
- oprócz powyższego, statut może określać inne kwestie, przykładowo:
– zasady współpracy lub współdziałania organów fundacji rodzinnej,
– szczegółowe okoliczności rozwiązania fundacji rodzinnej,
– wytyczne dotyczące inwestowania majątku fundacji rodzinnej,
– przewidywać utworzenie jednostki terenowej albo jednostek terenowych.
3. ustanowić organ fundacji rodzinnej wymagany przez ustawę lub statut;
4. wnieść fundusz założycielski:
– w przypadku fundacji ustanowionej w akcie założycielskim – fundusz za zostać wniesiony przed wpisem fundacji do rejestru fundacji rodzinnych,
– w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie – fundusz założycielski należy wnieść w terminie 2 lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru;
5. dokonać wpisu do rejestru fundacji rodzinnych – (z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych, fundacja nabywa osobowość prawną).
