Polskie firmy coraz śmielej zdobywają rynki na tyle egzotyczne, że szczepienia w związku z wyjazdem biznesowym zaczynają być standardem. Pracodawcy nie zastanawiają się już, czy pracownika zaszczepić, tylko jakie konsekwencje podatkowe wywołuje sfinansowanie pracownikom szczepień w związku z podróżą służbową.
Przed podobnym dylematem stanęła spółka handlująca bronią, która zwróciła się do Ministra Finansów z zapytaniem, czy wydatki przez nią poniesione, w związku z koniecznością szczepień ochronnych pracowników, odbywających podróż służbową do kraju azjatyckiego, w którym występuje realne i poważne ryzyko zachorowalności na jedną z zakaźnych chorób tropikalnych, stanowią przychód dla pracownika. W odpowiedzi Minister Finansów wydał interpretację indywidualną, w której stwierdził, że ze zwolnienia od opodatkowania, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), korzysta wartość świadczeń rzeczowych, jakimi są zakupione szczepionki ochronne, sfinansowane przez spółkę dla jej pracowników, natomiast opodatkowana dla pracowników jest wartość usługi polegającej na zaszczepieniu pracowników, sfinansowana przez pracodawcę. Z takim orzeczeniem organu nie zgodził się wnioskodawca, który wniósł skargę na wydaną interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wskazując, że organ naruszył m.in. art. 12 ust. 1 ustawy o PIT tj. uznał, że wartość usługi zaszczepienia pracowników jest przychodem, który musi być opodatkowany. Wnioskodawca zaznaczył, że jego obowiązkiem jako pracodawcy jest zapewnienie takiego świadczenia pracownikowi. Z argumentami przedstawionymi w skardze zgodził się organ podatkowy i uwzględnił skargę w całości, w związku z czym zmienił wydaną interpretację indywidualną, uznając stanowisko wnioskodawcy w całości za prawidłowe.
W nowym rozstrzygnięciu (sygn. Akt IPPB2/4160-81/08-2/MK) organ uznał, że przychodem, który należy opodatkować. Minister Finansów przytoczył ww. przepis ustawy o PIT, który wskazuje, że wolne od podatku są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.
W sprawie będącej przedmiotem interpretacji zastosowanie miał art. 2221 § 1 Kodeksu pracy, który stanowi, iż w przypadku zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych pracodawca ma obowiązek zastosowania wszelkich dostępnych środków eliminujących ryzyko narażenie zdrowia, a jeżeli jest to niemożliwe – ograniczających stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Na podstawie art. 2221 § 3 Kodeksu pracy Minister Zdrowia wydał rozporządzenie w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z roku 2005, nr 81 poz. 716 ze zm.). Zgodnie z załącznikiem nr 1 ww. rozporządzenia pracownicy spółki zostali zakwalifikowani do grupy 3. i 4. zagrożenia biologicznego, tj. grup dotyczących czynników, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenianie pracodawca może zlecić pracę jedynie pracownikom właściwie zabezpieczonym (tj. już zaszczepionym), a sama usługa zaszczepienia świadczona jest de facto na rzecz pracodawcy a nie pracownika, gdyż przez jej dokonanie pracodawca realizuje swoje ustawowe obowiązki.
Paweł Celiński
radca prawny, doradca podatkowy
Artykuł opublikowany w miesięczniku „Benefit”
